Doğuştan Kalp Hastalıkları Farkındalık Haftası
7-14 Şubat Dünyada ve Ülkemizde her yıl “Doğuştan Kalp Hastalıkları Farkındalık Haftası” olarak kutlanır.. Bu hafta içerisinde yaptığımız çeşitli etkinliklerde kalp hastalıkları ile dünyaya gelen bebeklerin teşhis ve tedavileri konusunda farkındalık oluşturmayı amaçlıyoruz.
Görülme oranı nedir?
Doğuştan kalp hastalıkları, çocuklarda en sık görülen kalp hastalığı grubunu oluşturuyor. Her canlı doğan 1000 bebekten yaklaşık olarak 10’unda doğuştan kalp hastalığı görülüyor ve ölüme neden olan doğumsal hastalıklar arasında ilk sırada yer alıyor Ülkemizde bir yılda ortalama 15 bin bebek doğuştan kalp hastalığı ile dünyaya geliyor. Anne, baba veya kardeşlerinde doğuştan kalp hastalığı varsa, doğacak bebekte risk oranı daha da artıyor.
Kalpteki delikler, kalp kapakçıklarındaki ve damarlardaki darlıklar bu anomalilerin önemli bir kısmını oluşturur. Bazı durumlarda ise kalpteki bir odacığın, kapağın, damarın hiç gelişmemiş olması gibi daha ağır ve karmaşık anomaliler söz konusu olabilir.
Nedenleri
Doğuştan kalp hastalıkları hamileliğin çok erken dönemlerinde, organların henüz oluşmaya başladığı haftalarda oluşur. Büyük kısmında neden bilinmemektedir. Bir kısmının kalıtsal olduğu bilinmekle birlikte, çok az kısmında genlerle ilişkili olabilir.
Down sendromundaki gibi bazı genetik hastalıklarda doğuştan kalp hastalığı oranı yüksektir. Yarık dudak ve yarık damak ile birlikte seyreden sendromlarda doğuştan kalp hastalığı oranı daha sık görülür.
Hamileliğin ilk üç ayında bebeğe zarar verebilecek ilaçların kullanılması, kızamıkçık gibi viral enfeksiyonlar, radyasyona maruz kalınması doğuştan kalp hastalıklarına yol açabilen nedenler olabilir.
Doğuştan kalp hastalıklarının belirtileri
Doğuştan kalp hastalıklarının bir kısmında hiçbir belirti olmaz veya belirtiler çok hafiftir. Ağır kalp hastalıkları ise doğumdan itibaren ilk birkaç ay, hatta ilk birkaç gün içinde belirti verebilir.
Bebeklerde morarma, beslenme güçlüğü, emerken yorulma, hızlı soluk alıp verme, nefes darlığı, kilo alamama veya sık akciğer enfeksiyonu geçirme gibi sorunlar bu hastalığı işaret edebilir.
Daha büyük çocuklarda belirtiler çabuk yorulma, çarpıntı, göğüs ağrısı ve bayılma ile kendisini gösterir. Bazı hastalarda ise hiçbir belirti yoktur, diğer nedenlerden dolayı doktora başvurulduğunda üfürüm duyularak tanı konulabilir.
Kalp hastası çocukların izlemi
Doğuştan kalp hastalıkları çok çeşitli olduklarından her hastalığa yönelik özel izlem gerektirilebileceği unutulmamalıdır. Kalbin enfeksiyondan korunması için antibiyotik kullanılması gerekebilir. Yaşa uygun aşı yapılması daha da önemlidir ve bazı durumlarda koruyucu özel aşılar uygulanabilir.
Aktivitenin planlanması, düzenlenmesi hastalığa uygun olarak ele alınması gereklidir. Hangi hastalıkta hangi sporun, ne zaman, ne kadar uygulanması gerektiği bilinmeli ve buna göre hareket edilmelidir.
Fetal Ekokardiyografi nedir ne zaman kullanılır?
Gebelik sırasında bebeğe yapılan, kalbin yapılarını gösteren bir ultrasonografi yöntemidir.Çoğunlukla gebeliğin 16-22 haftaları arasında yapılmaktadır
Fetal ekokardiyografi sayesinde,bebeğin yaşamını tehdit eden, doğum sonrası hayatını etkileyen ve birkaç kez ameliyat gerektiren ağır ve karmaşık kalp ameliyatları ,doğum öncesi tanınabilir ve gerekli önlemler alınabilir hale gelinmiştir.
Tedavide hangi yöntemleri kullanıyorsunuz?
Medikal tedavi yöntemleri yanında cerrahi girişimler gerekmektedir.Son zamanlarda kalp kateterizasyonu tedavi amaçlı olarak da kullanılabilmektedir.Tedavi amaçlı kalp kateterizasyonu, birçok kalp hastalığında, cerrahi gerekmeden uygulanabilmektedir. Darlıkların giderilmesinde, kalpteki deliklerde ve damarsal yapılarda balon, tıkama veya kapatma yöntemleri kullanılarak etkin bir tedavi yöntemi olarak kullanılabilmektedir
Nerdeyse doğuştan kalp hastalıklarının %80 ‘i cerrahi tedavi gerekmeden kalp kateterizazsonu ve anjiyografi tekniği ile tedavileri yapılabilmektedir.